وقتی پشت فرمان نشستهاید و با سرعت بالا در جاده حرکت میکنید، لرزش فرمان میتواند حس ناامنی و نگرانی ایجاد کند. این مشکل یکی از شایعترین ایرادهای مکانیکی در خودروهاست که میتواند از عوامل مختلفی مثل بالانس نبودن چرخها، تاب داشتن دیسک ترمز، خرابی بلبرینگ یا حتی آسیب در سیستم تعلیق ناشی شود.
در این مقاله بهصورت تخصصی بررسی میکنیم که علت لرزش فرمان در سرعت بالا چیست، هر نشانه به چه دلیلی بروز میکند و چطور میتوان آن را برطرف کرد.
۱. بالانس نبودن چرخها؛ رایجترین علت لرزش فرمان
اگر احساس میکنید لرزش فرمان تنها در سرعتهای بالا (مثلاً بالای ۸۰ یا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت) اتفاق میافتد، اولین موردی که باید بررسی کنید، بالانس بودن چرخها است.
وقتی لاستیک یا رینگ در محور چرخ بهصورت دقیق تراز نباشند، در دوران با سرعت بالا نیروی گریز از مرکز ایجاد میشود و باعث انتقال لرزش به سیستم فرمان میگردد. این مشکل معمولاً در خودروهایی که اخیراً لاستیک تعویض کردهاند یا ضربهای به چرخ وارد شده، دیده میشود.
نشانهها:
· لرزش تدریجی و یکنواخت در فرمان
· نوسان فرمان بین بازههای مشخص سرعت (معمولاً بین ۸۰ تا ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت)
· نبود لرزش در سرعت پایین
راهحل:
بالانس مجدد چرخها در تعمیرگاه معتبر. فراموش نکنید که اگر از رینگ اسپرت یا لاستیکهای پهن استفاده میکنید، بالانس دقیقتر و گرانتری نیاز است.
۲. تاب داشتن دیسک ترمز
اگر لرزش فرمان هنگام ترمز گرفتن شدیدتر میشود، احتمالاً دیسک ترمز تاب دارد. این مشکل معمولاً در اثر گرمای زیاد ناشی از ترمزگیری مداوم یا نصب نادرست لنتها ایجاد میشود.
وقتی دیسک تاب داشته باشد، در زمان تماس با لنتها اصطکاک بهطور یکنواخت توزیع نمیشود و فرمان خودرو شروع به لرزش میکند.
نشانهها:
· لرزش فرمان هنگام ترمزگیری
· احساس کوبش در پدال ترمز
· صدای جیغ یا ناله از ترمزها
راهحل:
تراش دیسک یا در صورت تاب شدید، تعویض دیسک ترمز با قطعات اصلی. همچنین لنتها را همزمان بررسی کنید تا مشکل دوباره برنگردد.
۳. خرابی قطعات جلوبندی و سیستم فرمان
سیستم جلوبندی نقش مهمی در کنترل حرکت خودرو دارد و خرابی در بخشهایی مانند سیبکها، طبقها، بوشها و میلتعادل باعث انتقال لرزش به فرمان میشود.
در بسیاری از خودروها مخصوصاً مدلهای کارکرده، فرسودگی بوشهای جلوبندی و شل بودن اتصالات فرمان از عوامل اصلی لرزش محسوب میشود.
نشانهها:
· فرمان سبک یا بیش از حد سنگین شده
· صداهای تقتق در عبور از دستانداز
· لرزش هنگام عبور از جادههای ناهموار
راهحل:
بازرسی کامل سیستم جلوبندی در تعمیرگاه. قطعاتی مانند سیبک فرمان، طبق پایین، میلتعادل و بوشها باید در صورت وجود لقی تعویض شوند. استفاده از قطعات بیکیفیت در این بخش باعث تشدید لرزش و ناایمنی خودرو میشود.
۴. بلبرینگ چرخ؛ قطعهای کوچک اما حیاتی
بلبرینگ چرخ وظیفه دارد تا چرخ بهصورت نرم و روان روی محور بچرخد. وقتی این قطعه فرسوده شود، در سرعت بالا اصطکاک و لرزش ایجاد میکند که مستقیماً به فرمان منتقل میشود.
نشانهها:
· لرزش فرمان در سرعت ثابت
· صدای “وووو” یا “غرغر” هنگام حرکت
· افزایش صدا هنگام چرخاندن فرمان به یک سمت
راهحل:
در صورت مشاهده چنین علائمی، سریعاً برای تعویض بلبرینگ چرخ اقدام کنید. بیتوجهی به این مورد ممکن است باعث قفل شدن چرخ در حرکت شود که بسیار خطرناک است.
۵. لاستیک یا رینگ معیوب
گاهی علت لرزش فرمان سادهتر از چیزی است که فکر میکنید.
اگر لاستیک شما برآمدگی دارد یا رینگ تاب برداشته، در سرعت بالا توازن خودرو بر هم میخورد. حتی فشار هوای نامتعادل بین چرخها نیز میتواند عامل لرزش باشد.
نشانهها:
· لرزش ناگهانی بعد از عبور از چاله یا ضربه به چرخ
· لرزش در سرعت پایین و بالا بهصورت نامنظم
· صدای ضربه در جاده صاف
راهحل:
بررسی ظاهری لاستیک و رینگ در تعمیرگاه. در صورت مشاهده برآمدگی، پارگی یا خم شدن رینگ، حتماً قطعه را تعویض کنید. همچنین تنظیم باد لاستیکها را طبق استاندارد سازنده انجام دهید.
۶. خرابی کمکفنر یا سیستم تعلیق
کمکفنرها وظیفه دارند ضربات سطح جاده را جذب کرده و از انتقال آن به فرمان و اتاق جلوگیری کنند. وقتی این قطعه فرسوده یا نشتیدار باشد، هر ناهمواری کوچک باعث لرزش فرمان میشود.
نشانهها:
· کوبش بیش از حد در دستاندازها
· بالا و پایین رفتن شدید بدنه
· لرزش دائمی فرمان در هر سرعت
راهحل:
بررسی وضعیت کمکفنر جلو و عقب و در صورت نیاز تعویض با مدل اصلی یا تقویتشده. اگر کمکها سالم هستند، اتصالات و فنرها نیز باید کنترل شوند.
۷. خرابی پلوس یا میلگاردان
در خودروهای دیفرانسیل جلو، خرابی در پلوسها (بهویژه سرپلوسها) باعث لرزش محسوس در فرمان میشود، مخصوصاً هنگام شتابگیری. در خودروهای دیفرانسیل عقب نیز میلگاردان تابدار یا نامتوازن میتواند علت باشد.
نشانهها:
· لرزش هنگام گاز دادن یا در سربالایی
· صدای تقتق هنگام پیچیدن
· لرزش همراه با صدا از کف خودرو
راهحل:
تعویض پلوس یا تعمیر میلگاردان با قطعات استاندارد. در صورت بیتوجهی، احتمال شکستن پلوس و قفل شدن چرخ وجود دارد.
۸. شاسی یا رام آسیبدیده
در تصادفات یا عبور از دستاندازهای شدید، ممکن است شاسی خودرو یا رام موتور اندکی تاب بردارد. این تاب هرچند کوچک باشد، باعث میشود زاویه چرخها بهدرستی تنظیم نشود و فرمان در سرعت بالا بلرزد.
نشانهها:
· لرزش همراه با کشیدن فرمان به یک سمت
· سایش نامتقارن لاستیکها
· تغییر زاویه فرمان پس از رها کردن آن
راهحل:
بازرسی تخصصی در دستگاه میزان فرمان و شاسیکشی. در صورت نیاز باید رام یا محور اصلاح یا تعویض شود.
۹. تنظیم نبودن زاویه چرخها (میزان فرمان)
میزان نبودن زاویه Toe و Camber در چرخهای جلو یکی از دلایل لرزش مداوم فرمان است. اگر میزان فرمان بهدرستی تنظیم نباشد، لاستیکها بهطور ناهمگون ساییده میشوند و در سرعت بالا لرزش و انحراف ایجاد میشود.
نشانهها:
· کشیده شدن فرمان به چپ یا راست
· ساییدگی نامنظم لاستیک
· لرزش یکنواخت در تمام سرعتها
راهحل:
تنظیم میزان فرمان در تعمیرگاه معتبر با دستگاههای دیجیتال سهبعدی. توصیه میشود پس از تعویض هر قطعه از جلوبندی، این تنظیم دوباره انجام شود.
۱۰. مشکلات سیستم ترمز ABS یا بوستر
گاهی لرزش فرمان ناشی از عملکرد نامنظم سیستم ترمز ABS است. اگر سنسورهای ABS کثیف یا معیوب باشند، در ترمزگیری شدید فرمان و پدال شروع به لرزش میکنند. همچنین خرابی بوستر ترمز میتواند حس لرزش خفیفی به پدال و فرمان منتقل کند.
راهحل:
بررسی سلامت سنسورهای ABS و عملکرد بوستر توسط تعمیرکار متخصص.
نتیجهگیری
در پاسخ به پرسش اصلی «علت لرزش فرمان در سرعت بالا چیست؟»باید گفت این مشکل میتواند از سادهترین عوامل مثل بالانس نبودن چرخها تا پیچیدهترین موارد مانند خرابی جلوبندی یا تاب داشتن شاسی متفاوت باشد.
بهترین روش تشخیص:
اگر لرزش فرمان فقط در سرعت بالا ظاهر میشود، بالانس چرخها و وضعیت لاستیک را بررسی کنید.
اگر لرزش در هنگام ترمزگیری بیشتر میشود، دیسک و لنتها را کنترل کنید.
اگر لرزش همراه با صدا یا انحراف فرمان است، به سراغ سیستم تعلیق و جلوبندی بروید.
در نهایت توصیه میشود برای حفظ ایمنی خود و سرنشینان، هرگونه لرزش غیرطبیعی را جدی بگیرید و با استفاده از قطعات یدکی اصلی و باکیفیت مشکل را برطرف کنید.
سوالات متداول
۱. لرزش فرمان در سرعت بالا نشانه چیست؟
نشانهی عدم بالانس چرخها یا خرابی قطعات جلوبندی است. در برخی موارد، لاستیک یا رینگ معیوب نیز عامل اصلی است.
۲. لرزش فرمان هنگام ترمز گرفتن یعنی چه؟
این موضوع معمولاً به تاب داشتن دیسک ترمز یا خرابی لنتها مربوط میشود.
۳. آیا لاستیک نامرغوب میتواند باعث لرزش فرمان شود؟
بله، لاستیکهای بیکیفیت یا باد نامناسب تعادل خودرو را بر هم زده و لرزش در فرمان ایجاد میکنند.
۴. آیا تعویض بلبرینگ میتواند لرزش فرمان را برطرف کند؟
اگر منشاء لرزش از بلبرینگ باشد، بله. اما در صورتی که سایر بخشها نیز فرسوده باشند، باید بهصورت کامل بررسی شود.
۵. هزینه رفع لرزش فرمان چقدر است؟
بستگی به علت دارد. بالانس چرخ هزینه کمی دارد، اما در صورت خرابی دیسک یا پلوس ممکن است چند میلیون تومان هزینه داشته باشد.
کلید فلاشر 405 شرکتی ایساکو
فلایویل 405 XU7 شرکتی ایساکو
کوئل تیپ 5 غرب استیل ایساکو
آنتن کوتاه 207 ایساکو
کنیستر رانا ایساکو
آنتن اکتیو 207 ایساکو
دوربین دید از عقب 207 ایساکو
سوییچ فنر چرخشی کیسه هوای راننده 207 - ایمن جین هنگ ایساکو
سوییچ الکتریکی شیشه بالابر و تنظیم آینه 207 ایساکو
سلکتور انتخاب دنده گیربکس 207(LANDAI) شرکتی